بدون شک تصمیم گیری در مورد انتخاب شغل یکی از مهمترین و سرنوشت سازترین تصمیم گیریها در زندگی هر فرد به شمار می آید.
مشاوره انتخاب شغلی یا کوچینگ شغلی، برای انتخاب شغل مناسب و حفظ انگیزه و موفقیت در آن شغل می باشد.
مشاوره ( کوچینگ فردی یا سازمانی ):
برای افرادی مناسب است که به دنبال تغییر، توسعه فردی و خودشکوفایی هستند.
کوچینگ روش نوینی از مشاوره است که به افراد کمک میکند خیلی سریعتر و راحتتر از آنچه که خودشان قادر به انجامش هستند، به موفقیت برسند.
تفاوت عمده روش مشاوره و کوچینگ در این است که در کوچینگ، آموزش و راهکار و تجویزی در لحظه وجود ندارد ، بلکه شما با مداومت و همراهی با کوچ، با روش تفکر صحی چنان توانمند خواهید شد که نسخه اختصاصی موفقیت خود را خلق کنید و آن را اجرا کنید.
کوچ بعنوان یک “ذهن کاملا متفاوت” همراه شما و کسب و کار شما میشود و با ی دید همه جانبه و از بیرون به اوضاع نگاه میکند. چیزی که معمولا خود ما به تنهایی نمی توانیم انجام دهیم.
کوچینگ مثل یک خانه تکانی ذهنی است و به پیچیدگیهای ذهنی افراد سر و سامان میدهد. پازلهای که منجر به مسال شده را کنار هم میچیند.
کوچینگ یک سفر درونی است که باعث خودآگاهی میشود.
مشاوره انتخاب شغل ( کوچینگ شغلی) برای چه افرادی کاربرد دارد؟
- مدیران و صاحبان کسب و کاری که تمایل دارند پرسنل خود را در بهترین جایگاه شغلی قرار دهند تا بهره وری و رضایت بالایی از وجود سرمایه های انسانی در سازمان خود داشته باشند.
- استارتاپ هایی که در مسیر رشد و موفقیت استارتاپشان هستند، اما نسبت به این مسیر شغلی اطمینان کامل ندارند.
- تمام فارغ التحصیلان و کارجویانی که می خواهند بهترین شغل مناسب برای خود را کشف کنند.
- افرادی که مدام در حال تغییر شغل هستند و نمی توانند در یک سازمان بمانند و بعبارتی سقف یک سازمان برای روحیات آنها کوتاه است.
- افرادی که یک کار را با انگیزه شروع میکنند و بعد از مدتی دچار افت انگیزه می شوند.
- افرادی که به دو یا چند موضوع شغلی علاقه دارند و در انتخاب مناسب ترین شغل، دچار تردید هستند.
- افرادی که دچار تنوع طلبی شغلی هستند.
معیارهای انتخاب شغل
معیارهای چهار گانه انتخاب شغل عبارتند از :
- علاقه
- استعداد و مهارت
- نیاز بازار
- نظام ارزشی
1- علاقه
در مورد انتخاب رشته تحصیلی و انتخاب شغل بارها شنیده‌ایم که: “دنبال شغلی/ رشته‌ای برو که به آن علاقه داری”. اینکه «کاری که به آن علاقه داریم را با کیفیت بهتری انجام خواهیم داد»، واقعیتی انکارناپذیر است. شاید به همین دلیل هم همیشه برای خیلی از ما سوال است که از کجا بفهمیم به چه شغلی علاقه داریم و در نهایت شغل مورد علاقه من چیست؟
معمولا در کارهایی که هنگام انجام آنها متوجه گذشت زمان نمی‌شویم ، علاقه وجود دارد اما تا آن کار را انجام ندهیم شاید متوجه‌ی میزان علاقه‌مان نشویم.
برداشتِ ما از چیزی که به آن علاقه داریم ممکن است با آنچه که در مقام عمل تجربه می‌کنیم مطابق نباشد. مثلا من فرض میکنم که از “مشاوره ” خوشم می‌آید ولی بعد که “مشاوره دادن” را تجربه میکنم، متوجه می‌شوم که اشتباه تصور می‌کردم.
پیش از ابراز علاقه به یک شغل، برویم و در مورد جنبه‌های مختلف آن شغل تحقیق کنیم و فرای تعاریف اولیه‌ی یک شغل، تحقیق در مورد مشاغل مختلف به ما کمک میکند تا از واقعیت‌های آن مطلع شویم. حتما با آدم‌هایی که این شغل را برای سال‌ها تجربه کرده‌اند حرف بزنیم و جنبه‌های مختلف شغل‌شان را از آنها بپرسیم.
ببینیم آیا این تصوری که ما از آن شغل داریم، واقعی است؟
بعد که تمامی واقعیت‌های آن شغل را دانستیم، خودمان را در حالی که به آن پیشه مشغولیم تصور کنیم. آیا راضی‌کننده است؟
نکته‌ی دیگری که در مورد علاقه به شغل به ذهنم می‌رسد این است که علاقه‌ی ما به شغل‌ها طیف دارد و چنین نیست که ما فقط به یک شغل به صورت صد درصدی علاقه داشته باشیم و به صورت صفر درصدی از سایر شغل‌ها متنفر باشیم!
این هم واقعیتی است که حتما باید در انتخاب‌هایمان لحاظش کنیم. این چنین نیست که کسی تنها علاقه‌مند به آشپزی باشد و به هیچ شغل دیگری علاقه نداشته باشد.
ما با طیفی روبرو هستیم که عددی بین صفر و یک است. با درنظر گرفتن این واقعیت و با لحاظ کردن دو عامل مهم دیگر در انتخاب شغل، میتوانیم انتخاب شغلی بهتری داشته باشیم.
2- استعداد و مهارت
مهارت چیزی است که طریق انجام آن را یاد گرفته‌اید لذا مهارت، توانایی انجام دادن یک کار است.
استعداد چیزی است که با آن به دنیا آمده‌ایم و بصورت ژنتیکی در ما وجود دارد.
ممکن است در کاری علاقه داشته باشیم اما استعداد نداشته باشیم لیکن می‌توان با آموزش مهارت‌های مربوطه آن کار را انجام داد.
مهارت‌ها ما را در شغل‌هایمان متمایز میکنند. در سال‌های اخیر، در بازار کارِ ایران، یکی از گلایه‌های کارفرمایان و صاحبان کسب و کارها، ضعفِ شدید نیروی کارِ ماهر است.
وقتی در مورد مهارت حرف میزنیم، باید پای استعداد را هم وسط بیاوریم. طبیعتاً بهتر است در زمینه‌ای سعی در بهبود مهارت‌هایمان بکنیم که استعداد بیشتری در آن داریم.
وقتی در زمینه‌ای استعداد داریم، سریعتر در آن با مهارت خواهیم شد. منطقی است که برای کسب مهارت، به سراغ همین زمینه‌ها برویم تا با گذاشتن وقت کمتر، خروجی بهتری بگیریم.
برای شناخت بهتر از استعدادهای خودمان میتوانیم به سراغ مدل‌هایی برویم که در مورد استعدادیابی وجود دارند.
من برای مراجعین از مدل شخیت شناسی MBTI جهت کشف استعدادها و تیپ شخصیتی استفاده می کنم.
تاحدی علاقه و توانایی روی هم تاثیر می‌گذارند و شما به چیزی که در آن تواناتر باشید، ممکن است علاقه‌مند هم بشوید.
3- نیاز بازار
شاید شما شغل‌های زیادی را پیدا کنید که هم به آنها علاقه دارید و هم در آنها مهارت و استعداد خوبی دارید. سوالی که در اینجا مطرح است این است که کدام شغل را انتخاب کنم؟
بر این اساس باید همیشه یک نگاه‌مان به روندهای شغلی و نیازهای بازار کار باشد، تشخیص دهیم که امروزه بیشتر به چه شغل‌هایی نیاز است و ببینیم کدام یک از این شغل‌ها در راستای علاقه و توانایی ما قرار دارد و بر این اساس به انتخاب شغل آینده برای خودمان بپردازیم.
در این خصوص توجه به میزان عرضه و تقاضا در بازار کار نیز راه‌گشا خواهد بود.
4- نظام ارزشی
چه چیزی زندگی ما را ارزشمند و معنادار میکند؟
چه چیزهایی به ما انگیزه و رضایت بلند مدت میدهد ؟
ارزش‌های زندگی مواردی هستند که بالاترین اهمیت را در زندگی ما دارند ، ارزش‌ها در اشخاص مختلف متفاوت هستند و همین باعث تمایز در انتخاب‌های آنها میشود.
ارزش‌ها به منزله قطب‌نمای زندگی هستند و معنایی بلندمدت و رضایت و آرامش عمیق در زندگی ما ایجاد می کنند.
باید یک همسوئی میان شغل و ارزش‌های فرد وجود داشته باشد و فقط در این حالت است که احساس رضایت شغلی و آرامش برای فرد ممکن میشود.
اگر شغلی را انتخاب کنیم که با ارزش‌های ما همسو نباشد، اثرات منفی زیادی را دارد و یکی از آنها هم نداشتن آرامش است. مثلا کسی که ارزش فردی اولش امنیت باشد ولی از این طرف شغل آزاد را انتخاب کرده باشد، نتیجه معلوم است که این فرد هیچ وقت نمی‌تواند احساس آرامش کند.
کسی که امنیت برایش از همه چیز مهم تر باشد هیچ وقت دلش را به دریا نمی‌زند و کارهایی با ریسک بالا انجام نمی‌دهد ولی این فرد به سمت شغلی رفته است که درصد ریسک بالایی دارد و ممکن است یک روز کار باشد و یک روز کار نباشد و در کل هیچ وقت شغلش در امان نیست.
یا مثلا کسی که صداقت برای او یک ارزش است ، اگر در جایی کار کند که مجبور باشد دروغ بگوید و یا با افراد دروغگو نشست و برخواست کند در نهایت آزرده و افسرده خواهد شد.
دو سوال خوب جهت تعیین ارزش‌های زندگی :
- اگر نیاز مالی نداشتید به چه شغلی می پرداختید ؟
- برای چه شغلی ، صبح با انگیزه از خواب بیدار می شوید ؟
کوچینگ چگونه در انتخاب شغل کمک می کند ؟
کوچینگ شغلی
بطور کلی در فرآیند کوچینگ، با گفتگوی کوچینگی، فرد متوجه معیارهای انتخاب خود میشود و به خودآگاهی نسبت به تردیدهایش می رسد و می‌توان گفت محصول کوچینگ، خودآگاهی است .
در واقع می‌توان گفت تمام موارد چهارگانه بالا در جلسه کوچینگ گفتگو و کشف میشود .
به این‌صورت که ارزش‌های ریشه‌دار فرد تعیین و اولویت‌بندی میشود و سپس بر اساس ارزش‌ها که کلیدی‌ترین معیار هر انتخابی هستند، وضعیت و اولویت انتخاب‌های شغلی شفاف شده و فرد از سردرگمی نجات می یابد، همچنین استعدادهای فرد و علایق او شفاف میشود.
در نهایت از تلاقی ارزش‌ها ، استعدادها و علاقه‌ها و نیاز بازار ، بهترین مسیر شغلی انتخاب می‌گردد.
من چه خدماتی برای متقاضیان کوچینگ شغلی ارائه می دهم :
- خودآگاهی وخودشناسی
- انتخاب شغل مناسب
- تغییر شغل
- ارتقاء شغلی
- افزایش رضایت شغلی
- ایجاد انگیزه در مسیر شغلی
- طراحی مسیر شغلی ( سلسله شغل‌هایی که در بلند مدت شما را به اهدافتان می‌رساند )
- تدوین طرح توسعه شخصی
